De West-Brabantse waterlinie

“Fort de Roovere – plan-relief 1751” by Martin Leveneur – Collections du Musée des Plans-Reliefs de Paris, exposition “La France en relief” – Grand Palais, 18 janvier-17 février 2012. Licensed under Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 via Wikimedia Commons

Zoekend op het www, kom je soms onverwachte dingen tegen. Het is dan weleens moeilijk om je niet helemaal een zijspoor op te laten slepen. Dat was het geval toen ik de site van de Stichting Vrienden WBWL over de West Brabantse Waterlinie tegenkwam. Ik was op zoek naar wat meer achtergrondinformatie over Bergen op Zoom tijdens de Belgische opstand. Die waterlinie is in de jaren 1830 – 1832 voor het laatst onder water gezet en dat is voor mij relevante informatie.

Rijmkroniek op zang

Ik ben gister naar het Westfries archief in Hoorn geweest om te zien of ik iets meer te weten kon komen over de dood van de soldaat Jacob van Slot uit Hoorn, die op 28 januari 1828 in Fijnaart overleed. Over hem niets gevonden, maar wel dit:

Een fragment uit de “Rijmkroniek op zang betreffende de lotgevallen van het eerste bataljon der tweede afdeling van de Mobiele Noordhollandsche Schutterij, onder bevel van majoor van Pabst Rutgers, gedurende het jaar 1832 en 1833.

 

Ons bataljon werd nu gezonden
naar Etten, Hoeven en de Leur
Doch beste plaats werd ons gevonden
Men stelde ons ditmaal niet teleur
Want plotseling mochten wij marcheren
Naar Fijnaart en naar Dinteloord
De grond was week, de boeren heren
De meisjes aan ’t kanelentaart
Wij konden echter geen ontberen
Maar vonden daar ons Capua Ha, ha, ha

Ik zing o Fijnaart, uwen schonen
‘k Wil u belonen
Uw lof verheffen in mijn lied
Al zij uwen kleding wat lulijk van smaak
Gij gundet de schutter toch menig vermaak
En ach, ach te merken dat ik u verliet.

De lotgevallen van Jacob van Slot – 2

Hij is prikkelbaar, achterdochtig en barst in huilen uit; heeft slapeloze nachten en woedeaanvallen. Lijdt Jacob van Slot, schutter tijdens de tierndaagse veldtocht wellicht aan PTSS avant la lettre? En wat veroorzaakt dat in het leven van Machiel?

De lotgevallen van Jacob van Slot

In juni en juli van het jaar 1831 was Jacob van Slot gelegerd in kamp Rijen. Hij maakte deel uit van  het 1e bataljon der 2e afdeling Noord-Hollandse schutterij onder commando van majoor J. G. van Pabst Rutgers.

Soldaten in het dorp

In de 30-er jaren van de 19de eeuw waren in Noord-Brabant veel soldaten van de mobiele schutterij gemobiliseerd.

Brand

Probeer het historische gegeven van een brand die in een daglonerswoning is ontstaan te beschrijven.  De bron waaruit onderstaand fragment afkomstig is, heeft de titel: “Iets over de schutterlijke of militaire loopbaan van Pieter van Coursel”. Marcherende soldaten zijn de indirecte oorzaak van deze brand.

Uit gegevens van het bevolkingsregister blijkt dat in het schamele gebouwtje, dat uit twee daglonerswoninkjes bestond 16 mensen leefden!